(၃၈) ျပည္သူပိုင္သတင္းစာမ်ား ႀကီးၾကပ္ေရးမႉး (ေၾကးမံုဦးေသာင္း)

ေထာင္မွထြက္ခဲ့ၿပီး ရက္သတၱပတ္ သံုးပတ္ၾကာေသာအခါတြင္ တင္ေမာင္သည္ ႏုိင္ငံေတာ္အစုိးရ၏ ၀န္ထမ္း အရာရွိတဦး ျဖစ္လာေတာ့သည္။ “မင္းမႈထမ္းျဖစ္ေစ” ဟု ဦးေန၀င္းက မန္းမႈတ္လိုက္ေသာေၾကာင့္ အစိုးရအရာရွိ ျဖစ္လာသည္။ တင္ေမာင္တို႔၏ အမ်ိဳးထဲတြင္ မင္းမႈထမ္းတဦးမွ မရွိခဲ့ေပ။ အစိုးရအရာရွိျဖစ္ရန္ အိမ္မက္ပင္ မမက္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။
‘ျပည္သူပိုင္သတင္းစာ ႀကီးၾကပ္ေရးမႉး’ ဟု ရာထူးသစ္တခုကို ဖန္တီးၿပီး ခန္႔ထားခဲ့သည့္ေနာက္ပုိင္းတြင္ သတင္းစာ ေကာ္ပိုေရးရွင္းဖဲြ႔ေသာအခါ၌ သတင္းဘက္ဆုိင္ရာ ဒု-ညႊန္ၾကားေရးမႉးရာထူးသို႔ တိုးေပးေသာအခါတြင္ တင္ေမာင္အတြက္ အထူးတီထြင္ထားေသာ ရာထူးကို မည္သူကိုမွ ခန္႔အပ္ထားျခင္းမျပဳဘဲ လစ္လပ္ထားခဲ့ေလ သည္။
ရာထူးရရွိသည့္ အခ်ိန္က အစိုးရပိုင္ သတင္းစာငါးေစာင္သာ ရွိသည္။ အစိုးရက ထုတ္ေ၀ေသာ လုပ္သားျပည္သူ႔ ေန႔စဥ္ ျမန္မာသတင္းစာ၊ Working People’s Daily အဂၤလိပ္သတင္းစာ၊ ေၾကးမံုသတင္းစာ၊ Guardian အဂၤလိပ္ သတင္းစာႏွင့္ ဗိုလ္တေထာင္သတင္းစာ စုစုေပါင္း (၅) ေစာင္ရွိပါသည္။ ေၾကးမံုအား (၁၉၆၄) ခု၊ စက္တင္ဘာလ (၁) ရက္ေန႔က ျပည္သူပိုင္ျပဳေသာအခါတြင္ ဦးသိန္းေဖျမင့္က ‘မိမိသည္ ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရကို ယံုၾကည္ၿပီး ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကို ေထာက္ခံသူျဖစ္ပါသည္’ ဆုိကာ သူပုိင္သည့္ ဗုိလ္တေထာင္ သတင္းစာကို ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရသို႔ လႉဒါန္းလိုက္ခဲ့သည္။ (ဒင္းတုိ႔ကို မႏုိင္လွ်င္ သူတို႔ႏွင့္ ေပါင္းလိုက္ဟူသည့္ လမ္းစဥ္ကို ဦးသိန္းေဖျမင့္လည္း လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါသည္) ၁၉၆၄ ခု၊ စက္တင္ဘာလ (၁၁) ရက္ေန႔တြင္ ဗိုလ္တေထာင္သည္ ျပည္သူပိုင္ သတင္းစာျဖစ္လာသည္။ (၅) ရက္ၾကာေသာအခါတြင္မူ အဂၤလိပ္ဘာသာႏွင့္ ထုတ္ေ၀ေနေသာ Guardian သတင္းစာကို ျပည္သူပုိင္ ျပဳခဲ့ျပန္ပါသည္။
၁၉၆၅ ခုႏွစ္က စတင္ထုတ္ေ၀ေသာ Guardian သတင္းစာသည္ ၀တ္လံုေတာ္ရ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ပိုင္ေသာ သတင္းစာျဖစ္ပါသည္။ ဆရာေမာင္ေမာင္ အေမရိကန္သို႔ ပညာေတာ္သင္သြားရသျဖင့္ သတင္းစာကို ပိတ္ရမည္ ျဖစ္ေနသည့္အခါတြင္ စစ္တပ္မွ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္၊ ဗိုလ္မႉးႀကီးေအာင္ႀကီးႏွင့္ ဗိုလ္မႉးႀကီးတင္ေဖတို႔ (၃) ဦးက ကာကြယ္ေရး၀န္ဌာနမွ အသံုးစရိတ္မွ ေငြကိိို စာရင္းလွည့္ကာ ထုတ္ယူၿပီး မိိိမိိိတို႔ပုိင္ ေငြပင္္္ေငြရင္း အျဖစ္ ျမႇဳပ္ႏွံကာ Guardian ကို ၀ယ္ယူခဲ့ပါသည္။ သူတုိ႔ (၃) ဦးပုိင္သတင္းစာအျဖစ္ ဆက္လက္ထုတ္ေသာအခါမွာ အႀကီးအက်ယ္ တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ပါသည္။ တပ္မေတာ္သက္သာေခ်ာင္ခ်ိေရး စီးပြားလုပ္ငန္း BEDC မွ ၀ယ္ယူထားသည့္ John Dickson Company သို႔ ေရႊ႕သည္။ မူလက စကၠဴႏွင့္ ပံုႏွိပ္ပစၥည္းမ်ား ေရာင္းခ်ေသာ အဂၤလိပ္ကုန္တုိက္ႀကီး မ်ားသို႔ ေရႊ႕ကာ က်က်နန တိုးခ်ဲ႕ေစကာမူ စစ္တပ္၀ါဒျဖန္႔သတင္းမ်ား ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ေစာင္ေရမတက္ပါ။
ဦးေလာရံု၏ ေနးရွင္းသတင္းစာကို မမီပါ။ အရႈံးမ်ားသျဖင့္ စစ္တပ္ရန္ပံုေငြမ်ားကို အေျမာက္အမ်ားႏွင့္ ႏွစ္စဥ္ေထာက္ပ့ံခဲ့ရသည္။ ဗုိလ္မႉးႀကီးသံုးဦးပိုင္သေယာင္ႏွင့္ မရွင္းမရွင္း စစ္တပ္ရန္ပံုေငြႏွင့္ ထုတ္သည့္ သတင္းစာကို ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေန၀င္းက သေဘာမက်ဟု သိခဲ့ရသည္။ ထိုေၾကာင့္ ေၾကးမံု၊ ဗုိလ္တေထာင္သိမ္းပဲြႏွင့္ အတူ စစ္တပ္ပိုင္ေသာ Guardian ကို ျပည္သူပုိင္အျဖစ္ ေရာေႏွာသိမ္းခဲ့သည္။
ျပည္သူပုိင္သတင္းစာ (၅) ေစာင္ႏွင့္ မဂၢဇင္းမ်ားကို ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန အတြင္း၀န္ ဗိုလ္မႉးတင္ထြန္းက ဥကၠ႒အျဖစ္ ဦးစီးေသာ ႀကီးၾကပ္ေရးအဖဲြ႔က အုပ္ခ်ဳပ္သည္။ တင္ေမာင္၏ တာ၀န္မွာ ျပည္သူပိုင္သတင္းစာမ်ား ႀကီးၾကပ္ေရးအဖဲြ႔၀င္အျဖစ္ အဖဲြ႔အစည္းအေ၀း မ်ားတြင္ တက္ေရာက္ကာ ျပည္သူပိုင္သတင္းစာမဂၢဇင္းမ်ား၏ စာနယ္ဇင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းခၽြတ္ယြင္းမႈမ်ားကို ေထာက္ျပရသည္။ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားကို ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဌာနက ကြပ္ကဲ၏။
ျမန္မာ့အလင္းႏွင့္ ဟံသာ၀တီသတင္းစာႀကီးႏွစ္ေစာင္က ပုဂၢလိကသတင္းစာမ်ားအျဖစ္ ေမွးလိုက္ေနၾကသည္။ မႏၱေလးတြင္ လူထုသတင္းစာရွိသည္။ တရုတ္-ဗမာ အေရးအခင္းဂယက္ေၾကာင့္ ၁၉၆၇ ခု၊ ဇူလိုင္လ (၇) ရက္ေန႔ တြင္ ရပ္စဲလိုက္ရသည္။
လူထုသတင္းစာအဖို႔ သတင္းစာ အသက္ (၂၁) ႏွစ္တြင္ စုေတစိတ္က်ရရွာသည္။ အသက္ (၁၈) ႏွစ္ရွိသည့္ ဗဟိုစည္ သတင္းစာမွာ ရဟန္းတပါး၏ ေၾကညာကို ေဖာ္ျပမိေသာေၾကာင့္ အယ္ဒီတာေရာ ပိုင္ရွင္ကိုပါ ဖမ္းၿပီး သတင္းစာကို ပိတ္လိုက္ၾကရသည္။
ဟိႏၵဴသတင္းစာ (၂) ေစာင္၊ တမယ္လ္သတင္းစာ၊ တယ္လဂူသတင္းစာႏွင့္ တရုတ္သတင္းစာ (၅) ေစာင္တို႔ကို ၁၉၆၆ ခု၊ ဇန္န၀ါရီလ တရက္ေန႔က ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခြင့္ ရုပ္သိမ္းလုိက္ေသာေၾကာင့္ ဘာသာျခား သတင္းစာမ်ား အားလံုးပိတ္ၾကရသည္။
၁၉၁၄ ခုႏွစ္က စတင္ထုတ္ေ၀သည့္ ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာႏွင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္က စတင္ထုတ္ေ၀သည့္ ဟံသာ၀တီသတင္းစာတို႔ကို ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္သူပုိင္သိမ္းျပန္ပါသည္။ မၾကာေသးေသာကာလက မိမိပုိင္သတင္းစာကို ျပည္သူပုိင္အသိမ္းခံခဲ့ရေသာ တင္ေမာင္အား ျမန္မာ့အလင္းသတင္းစာတုိက္သို႔ သြားကာ ျပည္သူပုိင္သိမ္းေစဟု တာ၀န္ေပးေသာအခါ ကံၾကမၼာ၏ ဆန္းၾကယ္ပံုကို သတိျပဳမိသည္။ မိမိ၏ စိတ္ထဲ၌ ခံစားခဲ့ရသကဲ့သို႔ တုိက္ရွင္မ်ား ခံစားၾကရမည္ကို ကိုယ္ခ်င္းစာနာၿပီး စိတ္မေကာင္းဘဲ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရပါသည္။ ေတာ္ပါေသးသည္။ ပိုင္ရွင္မ်ားက လိုလိုလားလား လႊဲေပးၾကသည္။ စစ္အစိုးရ၏ လက္ေအာက္၌ သတင္းစာထုတ္ ရသည္မွာ မလြယ္ပါ။ မွန္ရာကို ေရး၍မရေသာေၾကာင့္ ေစာင္ေရကက်ၿပီး စကၠဴေစ်းကႀကီး၊ အလုပ္သမားစရိတ္က ႀကီးသျဖင့္ အရံႈးေပၚေနၾကပါသည္။ အေၾကာက္ဆံုးမွာ တခုခုမွားၿပီး ပံုႏွိပ္မိလွ်င္ ပိုင္ရွင္ကိုပါ တႏြယ္ငင္ တစင္ပါ ဖမ္းတတ္ေလသျဖင့္ သတင္းစာတုိက္ႀကီးကို “ေမာင္မင္းႀကီးသားတို႔ ယူေတာ္မူပါ” ဟု ထိုးအပ္ၾကရွာ၏။ ဟံသာ၀တီသတင္းစာကို မႏၱေလးသို႔ ပို႔ၿပီး ထုတ္ေ၀သည္။ ျမန္မာ့အလင္းက ရန္ကုန္မွာပင္ ဆက္လက္ထုတ္ ပါသည္။ ပုဂၢလိကပုိင္သတင္းစာမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားရသည့္ေနာက္တြင္ ျပည္သူပုိင္သတင္းစာ အစုစု (၇) ေစာင္ ျဖစ္လာပါေတာ့သည္။
သတင္းစာႀကီးၾကပ္ေရးရာထူးႏွင့္ စတင္စဥ္က တင္ေမာင္၏ ရံုးခန္းမွာ ခန္႔ညားလွပါသည္။ မိမိ ရံုးမတက္ရေသးကပင္ ဗီရိုႀကီး၊ စားပဲြႀကီး၊ ဆံုလည္ကုလားထုိင္ႀကီး အသစ္စက္စက္မ်ားကို ျပင္ဆင္ထားသည္။ တင္ေမာင္၏ လစာစေကးႏႈန္းႏွင့္ ဤကဲ့သို႔ အခန္း၊ ဤႏွယ္စားပြဲ မေပးရပါ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးက ရာထူးခန္႔သူျဖစ္သျဖင့္ အတြင္း၀န္စစ္ဗိုလ္က လန္႔ဖ်ပ္ၿပီး ဤသို႔ အဆင့္ျမင့္ျမင့္ စီစဥ္ေစသည္ဟု သိရသည္။
ေထာင္နန္းစံဘ၀က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး၏ အက်ဥ္းသားအျဖစ္ အထူးအခြင့္အေရး ရခဲ့သကဲ့သို႔ ျပန္ၾကားေရးမွာ အထူးအခြင့္အေရး ခံစားရျပန္သည္။ ကံၾကမၼာဟုပဲ ဆိုရပါမည္။
(၁၃) ႏွစ္ေက်ာင္းသားဘ၀က ႏုိင္ငံေရးစိတ္ဓာတ္ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့ရာတြင္ ေက်ာင္းသားႀကီးႏွစ္ဦးတို႔က ႀကီးစြာ ေလာင္းရိပ္ေပးခဲ့ပါသည္။ တေယာက္က တပ္မေတာ္၏ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္လာသူ ဗုိလ္မႉးႀကီးၾကည္၀င္း၊ က်န္တေယာက္က အလံနီပါတီတြင္ ထိပ္သီးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာသည့္ ကိုေန၀င္းေခၚ ရဲနီစံညြန္႔ ျဖစ္သည္။ ကိုၾကည္၀င္းက ေက်ာင္းသားသပိတ္ တရားပဲြစင္မ်ားေပၚသို႔ တင္ေပးသည္။ ေျမေအာက္ေက်ာင္းသား လႈပ္ရွားမႈ စစ္လက္နက္ ကိုင္တြယ္သံုးစြဲနည္းနာ စာတမ္းမ်ားကို ေပးသည္။ ကိုေန၀င္းက မာ့က္စ္၀ါဒ သင္တန္းအမ်ိဳးမ်ိဳးကို တက္ေစခဲ့သည္။ မိမိ၏ ကုိယ္ပိုင္ဉာဏ္ႏွင့္ ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ရွိေသာ အရြယ္သို႔ ေရာက္လာသည့္အခါတြင္မူ စစ္တပ္ထဲ မ၀င္ျဖစ္သကဲ့သို႔ အလံနီပါတီ၀င္လည္း မျဖစ္ခဲ့ေပ။
ျမန္မာႏုိင္ငံ အဂၤလိပ္လက္ေအာက္မွ လြတ္ေျမာက္ေရးကို ဦးတည္လုပ္ေဆာင္ရာ၌ စာနယ္ဇင္းမ်ားသည္ အဓိက အင္အားျဖစ္သည္ဟု ခုိင္မာစြာ ယံုၾကည္ေသာေၾကာင့္ သတင္းစာ ေလာကထဲသို႔ ၀င္ခဲ့သည္။ သတင္းမွန္မ်ား ရွာေဖြ ေထာက္လွမ္းေရးသားၿပီး မွန္ကန္သည့္ ေ၀ဖန္ဆန္းစစ္မႈကို ျပဳလုပ္ေဆာင္ရြက္ျခင္းသာ ႏုိင္ငံ၏ လြတ္လပ္ေရး ရရွိမႈ၊ ထိန္းသိမ္းမႈအားအင္ ျဖစ္သည္ဟု ျပင္းထန္စြာ ယံုၾကည္ခဲ့သည္။ မိမိ ယံုၾကည္ခ်က္အတုိင္း ေရးသားခြင့္ ရရွိမည္ဆိုပါက ဗမာ့ေခတ္ကဲ့သို႔ေသာ ကြန္ျမဴနစ္ဆန္႔က်င္ေရး သတင္းစာတြင္ လုပ္ကုိင္ရန္လည္း ၀န္မေလးခဲ့ပါေပ။
ဗမာ့ေခတ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္စဥ္က ညတည၌ သာဗိႏၵအမည္ရွိ ေမွာ္ဆရာတဦး ေပါက္လားသည္။ မ်က္ႏွာႀကီး လူႀကီးတဦး၏ ဇနီးႏွင့္ အရႈပ္အရွင္းကိစၥကို ေျပာျပသည္။ သတင္းေကာင္းတပုဒ္ဟု ယူဆေသာေၾကာင့္ တဖြဲ႔တႏဲြ႔ ေရးလုိက္မိသည္။ ေမွာ္ဆရာသည္ အၿမိဳ႕ၿမိဳ႕အရြာရြာတြင္ မိန္းမသိုက္တူးေနသည္ကို သိရေသာေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ေရွာင္ရွားႏုိင္ရန္ သတင္းအဆက္ဆက္ေရးႏုိင္ခဲ့သည္။ လူထုက မ်ားစြာ စိတ္၀င္စားခဲ့သည္။ ထိုကဲ့သို႔ အၫႇီအေဟာက္ သတင္းေရးသည္မွာ တပ္မေတာ္က ရန္ႀကီးေအာင္ စစ္ဆင္ေရးႏွင့္ တရုတ္ျဖဴမ်ားကို တိုက္ထုတ္ေနသည္ကို သိမ္ငယ္ေအာင္ျပဳသည္။ အေမရိကန္ စီအုိင္ေအက ေငြေပးသျဖင့္ ေရးသည္ဟု စစ္တပ္က စြပ္စဲြခဲ့သည္။ တင္ေမာင္အဖို႔ ပထမဆံုးမဆီမဆုိင္ ယိုးစြပ္မႈကို ခံခဲ့ရသည္။ အေမရိကန္ဘက္သားဟု စစ္တပ္က ယိုးသည္ကို ခံရသည္။
၁၉၅၈ ခုႏွစ္မွာ အိမ္ေစာင့္အစိုးရက လက္၀ဲ၀ါဒီမ်ား ေခ်မႈန္းေရးစစ္ဆင္ျပန္ေသာအခါတြင္မူ တင္ေမာင္အား ကြန္ျမဴနစ္ႀကီးတဦးအျဖစ္ ရန္ရွာျပန္သည္။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းၿပီး စစ္တပ္က ဆိုရွယ္လစ္ႏုိင္ငံတည္ေထာင္ ျပန္ေသာအခါ၌ တင္ေမာင္အား အေမရိကန္၏ သူလွ်ိဳဒလန္အျဖစ္ ရန္ျပဳျပန္သည္။ ယခု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးက ရာထူးခန္႔မွသာ တင္ေမာင္ႏွင့္ စစ္တပ္တို႔ အညမည မဟာမိတ္ျဖစ္လာေတာ့သည္။
အင္းစိန္ေထာင္မႉး ဦးေက်ာ္မင္းက ရံုးကိစၥႏွင့္ တင္ေမာင္၏ရံုးကို ေရာက္လာေသာ အခါတြင္ “နားမလည္ႏုိင္ဘူးဗ်ိဳ႕။ အရင္ပတ္တုန္းက ခင္ဗ်ားဟာ တုိင္းျပည္ရဲ့ရန္သူဆိုၿပီး ဖမ္းဆီးထားတာမို႔ က်ဳပ္တို႔က ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခဲ့တယ္။ အခုေတာ့ တုိင္းျပည္ရဲ့တာ၀န္ကို ထမ္းရတဲ့ အမႈထမ္းႀကီးျဖစ္ေနျပန္ပါလား။ ဘယ္လိုလဲဗ်” ဟု ေမးသည္။
မိမိကိုယ္တုိင္ကလည္း မသိေလေသာေၾကာင့္ “ေနာဇာ နာမိ - ငါမသိ” ဟု မိမိေရးခဲ့ဖူးေသာ ေဆာင္းပါးေခါင္းစဥ္ကို ရြတ္ျပလိုက္မိသည္။ ။