ေတာ္လွန္ေရးအစိုးရႏွင့္ မဆလ အစိုးရေခတ္တြင္ အစည္းအေ၀းမ်ား၊ ညီလာခံမ်ား လြန္စြာေပါလွသည္။ လူထု လူတန္းစားစည္းရံုးေရးႏွင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ကို ေခါင္းေဆာင္ေနေသာေၾကာင့္ အစည္းအေ၀းမ်ားသည္ အေရးႀကီးသည္ ဟု ဆိုပါ၏။ အလုပ္သမားေကာင္စီ၊ လယ္သမားေကာင္စီ၊ သမ၀ါယမေကာင္စီစေသာ ျပည္လံုးကၽြတ္အစည္း အေ၀းႀကီးေတြ အၿမဲက်င္းပပါသည္။ ထိုအစည္းအေ၀းႀကီးမ်ားသို႔ သတင္းစာဆရာမ်ားႏွင့္ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားမွ အႀကီးအကဲမ်ား တက္ေရာက္နားေထာင္ၾကရပါသည္။ ေလ့လာေစပါသည္။
ထိုအစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ နံနက္စာႏွင့္ ညေနလက္ဖက္ရည္ပဲြမ်ားကို အလွ်ံပယ္ေကၽြးေလ့ရွိသည္။ အျပင္ေလာက၌ မစားရသည့္ ငါးၾကင္းဆီျပန္ဟင္းကို စားရေလ့ရွိသည္။ ဆီနစ္ေနသည့္ နႏြင္း၀ါ၀ါ ငါးၾကင္းသားဟင္းကို စာေရးသူ မေမ့ႏုိင္ပါ။ ယခုထက္တုိင္ ေတာင့္တေနမိသည္။
ညီလာခံမ်ားအၿပီးတြင္ ေအာင္ပဲြအျဖစ္ အိမ္ေတာ္၌ သမၼတႀကီးဦးေန၀င္းက ညစာစားပဲြ တည္ခင္းေလ့ရွိရာတြင္ အရက္ေသစာႏွင့္ ဧည့္ခံေသာေၾကာင့္ ပရိသတ္တို႔မွာ မူးေနသူက မ်ားပါသည္။ ထမင္းဟင္းမ်ားကို စားပဲြေပၚတြင္ တင္ထားၿပီး ဘာသာယူကာ စားေသာက္ၾကေစရာ မူးယစ္ေနသူတို႔က မ်ားသျဖင့္ လုယူစားေသာက္ၾကရသည္။ ဣေျႏၵပ်က္လွပါသည္။ ထမင္းပဲြ၊ ဟင္းပဲြတို႔မွာလည္း ဖိတ္စင္ေပက်ံသျဖင့္ ေကာင္းေကာင္းစားရေလ့ မရွိပါ။
အစည္းအေ၀းႀကီးမ်ား၊ ညီလာခံႀကီးမ်ား၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ား၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားက စိတ္၀င္စားဖြယ္ မရွိပါ။ စကားေျပာမည့္ နယ္ကိုယ္စားလွယ္က သူတို႔ေျပာလိုသမွ်ကို စာေရးတင္သြင္းရပါသည္။ စီစစ္ေရးအဖဲြ႔က တည္းျဖတ္ၿပီး ေျပာေစပါသည္။ တေနကုန္ ေျပာသမွ်ကို သတင္းစာ၏ စာမ်က္ႏွာ (၂) မ်က္ႏွာခန္႔ တင္ႀကိဳကာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေရးၿပီး အသင့္ေပးေလ့ရွိသျဖင့္ သတင္းစာဆရာမ်ား သြားရန္ပင္မလိုပါ။ ကိုယ္စားလွယ္မင္း မ်ားကလည္း ေျပာရန္ပင္မလိုပါ။ အားလံုးအသင့္ ႀကိဳတင္ေရးထားပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ တေနကုန္ထိုင္ရသည္မွာ ၿငီးေငြ႔ဖြယ္ေကာင္းလွပါသည္။ “ေအးေလ… အလုပ္ရံုးခန္းမွာ အလုပ္လုပ္ေနရတာထက္ေတာ့ ဇိမ္က်တာေပါ့” ဟု ဆိုၾကကာ စာေရးသူတို႔တေတြ ေက်ေက်နပ္နပ္ တက္ေလ့ရွိၾကပါသည္။
စာေရးသူက အႀကံအဖန္တမ်ိဳးလုပ္ပါသည္။ ညီလာခံတက္တုိင္း စိတ္၀င္စားစြာ နားေထာင္ဟန္ေဆာင္ရင္း ၀တၳဳတအုပ္ကို ဖတ္ေလ့ရွိပါသည္။ ၀တၳဳစာအုပ္ကို ပါတီစာအုပ္အဖံုးႏွင့္ ဖံုးထားကာ ဖတ္သျဖင့္ ပါတီကိစၥကို စဲြလမ္းစြာ ေလ့လာေနသူ၏ အသြင္ကို ဖန္တီးယူရပါသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သတင္းစာဆရာမ်ားေရာ၊ ဌာနအႀကီးအကဲေတြပါ အစည္းအေ၀းသို႔ ပါတီစာအုပ္ဖံုးႏွင့္ ၀တၳဳမ်ား ယူလာေလ့ရွိၾကပါသည္။ စာဖတ္၀ါသနာပါသူ ၀န္ႀကီးတဦးပင္ စာေရးသူထံမွ ပါတီစာအုပ္ဖံုးထားေသာ ၀တၳဳကို ငွားယူဖတ္ရႈေလ့ရွိပါသည္။ ပါတီစာအုပ္ ကိုင္ထားသူကုိ မည္သူကမွ ေမးခြန္းမထုတ္ရဲၾကပါ။
အမွန္အားျဖင့္ ညီလာခံႀကီးမ်ား၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားကို အစိုးရလုပ္ေဆာင္သည္မဟုတ္။ အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ကို ညီလာခံႀကီးမ်ားက ဆံုးျဖတ္ေပးရသည္သာ ျဖစ္သည္။ ညီလာခံႀကီးမ်ားသည္ ရုပ္ျပပဲြမ်ားသာ ျဖစ္ပါသည္။
စစ္အစိုးရ၏ လုပ္ေဆာင္မႈမွန္သမွ်တို႔ကို ၀န္ႀကီးမ်ားႏွင့္ စစ္အရာရွိႀကီးမ်ားတို႔၏ အစည္းအေ၀းမ်ား၌ တင္သြင္းၿပီး ဆံုးျဖတ္ၿပီးမွသာ လုပ္ေဆာင္ေလ့ရွိၾကပါသည္။ ၀န္ႀကီးမ်ားက အာဏာရွင္ႀကီး ဦးေန၀င္းက ညႊန္ၾကားသည့္ အခ်က္မ်ားႏွင့္ ညႊန္ၾကားသမႈ မျပဳေစကာမူ ေဗာင္းေတာ္ညိတ္ စိတ္ေတာ္သိရေသာ အခ်က္မ်ားကို စာေရးသူတို႔ထံ ထပ္ဆင့္ အမိန္႔ေပးသည့္အခါမ်ားတြင္လည္း အစည္းအေ၀းပံုသ႑ာန္ႏွင့္ အမိန္႔ေပးေလ့ရွိပါသည္။
ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ တခုခုမွားခဲ့လွ်င္ တခုခုကို အာဏာရွင္ႀကီးက မႀကိဳက္လွ်င္ က်ေနာ္မ်ိဳးႀကီးတဦးတည္း ဆံုးျဖတ္တာမဟုတ္ပါ။ အစည္းအေ၀းႏွင့္ ဆံုးျဖတ္တာပါဟု ခံရမည့္အျပစ္ဒဏ္ကို ေ၀ငွေပးသည္ ျဖစ္ပါ၏။ အျပစ္ရွိ ၍ အေရးယူလွ်င္ အနည္းငယ္သက္သာသည္။
စာေရးသူအဖို႔ ေန႔စဥ္ နံနက္ (၉) နာရီတြင္ ၀န္ႀကီးရံုးကို သြားၿပီး ၀န္ႀကီး၊ ဒု-၀န္ႀကီးႏွင့္ စည္းေ၀းရပါသည္။ နံနက္က ထြက္ခဲ့ေသာ သတင္းစာ (၇)ေစာင္တြင္ သူတို႔မႀကိဳက္သည္မ်ား ေနာက္တေန႔ ထြက္မည့္ သတင္းစာမ်ား ေဆာင္သင့္၊ ေရွာင္သင့္သည့္ အခ်က္မ်ားတို႔ကို နာခံမွတ္သားရပါသည္။
နံနက္ (၁၀) နာရီတြင္ စာေရးသူ၏ ရံုးခန္း၌ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္မ်ား၏အဖဲြ႔အစည္းအေ၀း ထုိင္ၾကရသည္။ ထိုအခါ၌ ၀န္ႀကီးမ်ား၏ မွာၾကားခ်က္ကို အဆင့္တင္ျပရပါသည္။ တဖန္အယ္ဒီတာခ်ဳပ္မ်ားက ၀န္ႀကီးမ်ားထံ တင္လိုေသာ အခ်က္မ်ားကို မွတ္သားရျပန္ပါသည္။ တကယ့္တကယ္ေတာ့ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္မ်ားသည္ ၀န္ႀကီးႏွင့္ တိုက္ရိုက္ေတြ႔ဆံုျခင္း၊ ဖုန္းဆက္ျခင္း ျပဳၾကပါသည္။ အမ်ားေရွ႕တြင္ မွတ္တမ္းတင္ေစလိုသည့္ ကိစၥမ်ားကိုသာ တင္ျပၾကပါ၏။ သို႔မွသာ စာေရးသူ၏ ေခြးေရပုရပိုက္ႀကီးတြင္ အစည္းအေ၀း၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္အျဖစ္ မွတ္တမ္း က်န္ရစ္မည္ျဖစ္ရာ ျပႆနာေပၚလွ်င္ တစုတရံုးတည္း တာ၀န္ခံၾကရမည္ ျဖစ္ပါသည္။
ေန႔စဥ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အစည္းအေ၀းမ်ားတြင္ ေနာက္တေန႔သတင္းစာအတြက္ ပံုႏွိပ္မည့္ ေခါင္းစဥ္ႀကီးမ်ား၊ ေဆာင္းပါးမ်ားတို႔ကို တင္ျပအတည္ျပဳၾကရပါသည္။ အေရးႀကီးသည့္ အယ္ဒီတာထံေပးစာ၊ လူထုေအာ္သံႏွင့္ ေၾကာ္ျငာကစၿပီး တင္ျပကာ အမ်ားသေဘာတူ အတည္ျပဳဆံုးျဖတ္ၾကရပါသည္။ ေန႔ (၁) နာရီတြင္ ၀န္ႀကီးရံုးကို ထပ္သြားၿပီး ေနာက္တေန႔တြင္ ေဖာ္ျပမည့္ စာမူမ်ား၏ အေၾကာင္းကို အက်ဥ္းတင္ျပၿပီး အတည္ျပဳရျပန္ပါသည္။ ဤကဲ့သို႔ အားလံုး ေဘးကင္းၾကေစရန္ အႀကိမ္ႀကိမ္ စိစစ္ပံုႏွိပ္ေသာ သတင္းစာမ်ားကို လူထုက စိတ္၀င္စားမႈ မရွိသည္မွာ မဆန္းပါ။ ၀န္ႀကီးမ်ားက အယ္ဒီတာခ်ဳပ္မ်ားကို ညႊန္ၾကားသည္တို႔မွာ တပ္ၾကပ္ႀကီးေဟာင္း မည္သူမည္၀ါကို သင့္ေလ်ာ္သည့္ အလုပ္ရွာေပးပါ။ မည္သူ႔ကို သတင္းစာကုိယ္စားလွယ္ခန္႔ပါ စသည္ျဖင့္ သူတို႔၏ တပည့္သားေျမးမ်ား၊ စစ္မႈထမ္းေဟာင္းမ်ားကို အခြင့္အေရးေပးရန္ ေစခုိင္းသည္တို႔က မ်ားပါသည္။
စစ္တပ္အစိုးရ၏ ဂုဏ္သိကၡာအတြက္ အမိန္႔မ်ားလည္း ေပးပါသည္။ ဥပမာ - ျမန္မာႏုိင္ငံအစိုးရထံသုိ႔ ဘိန္းလုပ္ငန္း ႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ အေမရိကန္က ေပးထားေသာ ရဟတ္ယာဥ္ (၁၈) စီး ရွိပါသည္။ ထိုရဟတ္ယာဥ္မ်ားကို နယ္စပ္ေဒသမွ လူမ်ိဳးစုသူပုန္မ်ားကို ႏိွမ္နင္းေရးအတြက္ အသံုးျပဳေနသည္ကို တစြန္းတစမွ သတင္းစာေတြထဲ မပါရဟု ညႊန္ၾကားပါသည္။
ဘိန္းႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ အေမရိကန္က ေပးေသာ ထိုရဟတ္ယာဥ္မ်ားကို စစ္ဗိုလ္ႀကီးမ်ား နယ္ေဒသမ်ားသို႔ ခရီးထြက္ရာတြင္လည္း အမ်ားအျပား သံုးၾကေသာေၾကာင့္ ၀န္ႀကီးဗိုလ္မႉးႀကီး မည္သူ မည္သည့္ၿမိဳ႕ မည္သည့္ေဒသသို႔ ဆိုက္ေရာက္လာေၾကာင္း စသည့္နယ္သတင္းမ်ားတြင္ အထူးရဟတ္ယာဥ္ႏွင့္ ႂကြလာပါသည္ ဟူေသာ စာပုိဒ္ကို ျဖတ္ေပးပါဟု ၀န္ႀကီးက ညႊန္ၾကားပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဓာတ္ပံုမ်ားက ရဟတ္ယာဥ္ေပၚမွ ဆင္းလာသည့္ပံုမ်ား ျဖစ္ေနျပန္ေလရာ ရဟတ္ယာဥ္က ဆင္းေတာ္မူလာေသာ ၀န္ႀကီးမ်ား၏ သတင္းဓာတ္ပံုမ်ားကို ဖယ္ေပးပါဟု ၀န္ႀကီးက ေျပာပါသည္။ စာေရးသူအား အမိန္႔ေပးေသာအခါတြင္ “၀န္ႀကီးမ်ားကလည္း သူတို႔ရဲ့ ေရႊမ်က္ႏွာေတြကို သတင္းစာေတြမွာ ပါေစခ်င္ၾကပါတယ္” ဟု စာေရးသူက တင္ျပရသည္။
၀န္ႀကီးက ေခါင္းကုတ္ၿပီး စဥ္းစားပါသည္။ အေရးႀကီးသည္မွာ အေမရိကန္က ဘိန္းႏွိမ္နင္းေရးအတြက္ ေပးသည့္ ယာဥ္မ်ားကို ၀န္ႀကီးမ်ား စီးနင္းသံုးစဲြေနသည္ကို သက္ေသခံမေပၚရန္ ျဖစ္ေလသျဖင့္ ၀န္ႀကီးသည္ အတန္ၾကာ စဥ္းစားရရွာသည္။
ေရႊဉာဏ္ေတာ္ ပြင့္လာေသာအခါတြင္မွ “ဒီလိုလုပ္ဗ်ာ” ဟု ၀န္ႀကီးက အမိန္႔ေပးပါသည္။ “နယ္သတင္းေထာက္ ေတြ အားလံုးကို အမိန္႔ထုတ္ပါ။ ၀န္ႀကီးေတြ ရဟတ္ယာဥ္နဲ႔ ဆုိက္လာတဲ့ ဓာတ္ပံုေတြ ရိုက္ၾကတဲ့အခါေတြမွာ ဓာတ္ပံုဆရာ သတင္းေထာက္က ရဟတ္ယာဥ္ကို ေက်ာေပးၿပီး ရိုက္ၾကရမယ္လို႔ ညႊန္ၾကားပါ” ဟု သူေျပာပါသည္။ ထိုအမိန္႔ကို အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အစည္းအေ၀းသို႔ တင္ၿပီး နယ္သတင္းေထာက္အားလံုးကို ညႊန္ၾကားရပါသည္။
၀န္ႀကီး၏ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားကို ရယူသည့္အခါတြင္ စာေရးသူအဖို႔ ျပန္ေျပာခြင့္မရွိေစကာမူလည္း တခ်ီတြင္ ႏႈတ္မထိန္းႏုိင္ဘဲ ျပန္ေျပာမိပါသည္။
၁၉၇၆ ခုႏွစ္က တပ္မေတာ္ဦးစီးခ်ဳပ္တင္ဦးကို အစိုးရက ဖမ္းဆီးပါသည္။ ဗိုလ္ႀကီးအုန္းေက်ာ္ျမင့္က ဦးေန၀င္းႏွင့္ အစိုးရဦးစီးမ်ားကို လုပ္ႀကံၿပီး အာဏာကို သူသင့္ေတာ္မည္ဟု ယူဆသည့္ စစ္ဗိုလ္ႀကီးမ်ားထံသို႔ လႊဲေျပာင္းရန္ ႀကံစည္ခဲ့ပါသည္။ အမႈမေအာင္ျမင္သျဖင့္ စစ္ဗိုလ္အမ်ား တသီႀကီး ဖမ္းခဲ့ရာတြင္ ဤႏွယ္ႀကံစည္သည္ကို သိလ်က္ႏွင့္ ထိန္ခ်န္ထားသည္ဟု ယိုးစြပ္ၿပီး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတင္ဦးကို ခံုရံုးတင္ပါသည္။
စာေရးသူ၏ တာ၀န္မွာ အင္းစိန္ေထာင္၌ လူသိရွင္ၾကား စစ္ေဆးေသာ အမႈသတင္းကို ရယူၿပီး သတင္းစာမ်ား၌ ေဖာ္ျပရန္ႏွင့္ ဗမာ့အသံမွ ေၾကညာရန္အတြက္ ၀န္ႀကီးကို တင္ျပၿပီး တည္းျဖတ္ရပါသည္။ အမႈစစ္ခ်က္ ေရာက္လာသည္ႏွင့္ ဒု-၀န္ႀကီးထံသြားၿပီး တေန႔တာ စစ္ေဆးခ်က္ ထြက္ခ်က္မ်ားကို ဖတ္ျပရပါသည္။
တရားခံေရွ႕ေန ဦးကုိုယုက စစ္စစ္ေပါက္ေပါက္ ေမးသည္မ်ားကို သက္ေသမ်ားႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးတင္ဦးက ေျဖသည္တို႔ကို အတိုခ်ဳပ္တင္ျပေသာအခါတြင္ ထြက္ခ်က္တပုိဒ္ကို ၀န္ႀကီးက မႀကိဳက္ေသာေၾကာင့္ “ဒီစာပုဒ္ကို ျပင္ေပးဗ်ာ” ဟု အမိန္႔ေပးေတာ့သည္။
စာေရးသူအဖို႔ ‘ဟုတ္ကဲ့ - ၀န္ႀကီး’ ဟု မေျဖႏုိင္ဘဲ ကၽြဲၿမီးတိုမိေသာေၾကာင့္ အသံဆတ္ဆတ္ႏွင့္ “ဘာျပဳလို႔လည္း ၀န္ႀကီးရဲ့” ဟု ေမးလိုက္မိပါသည္။ “သူက သစၥာေဖာက္ဗ်၊ သူ႔ထြက္ခ်က္ကို ဒီအတုိင္းေရးလွ်င္ လူထုက သူ႔ဘက္ပါ သြားမွာေပါ့” ဟု သူက ေျဖပါသည္။
ထိုအခါတြင္ စာေရးသူက သည္းမခံႏိုင္ေသာေၾကာင့္ “တရားရံုးမွာ ထြက္ခ်က္ကို ဘယ္သူကမွ ျပင္ခြင့္မရွိဘူး။ သူခိုး ဓားျပတို႔က သူတို႔လူေကာင္းပါလို႔ ထြက္ဆိုလွ်င္လည္း သတင္းေရးရာမွာ သူတို႔က လူဆိုးပါလို႔ ထြက္တယ္လို႔ ျပင္ဆင္ေရးခြင့္မရွိဘူး။ လူဆိုးလား၊ လူေကာင္းလား ဆိုတာ တရားသူႀကီးက စီရင္ပါလိမ့္မယ္။ တရားခံက ေျပာသမွ်၊ သက္ေသက ေျဖသမွ်ကို ဘယ္သူကမွ ျပင္ဆင္ခြင့္မရွိပါဘူး” စာေရးသူက ၀န္ႀကီးကို ပညာျပမိပါသည္။ စာနယ္ဇင္းက်င့္၀တ္ကို သင္ျပမိပါသည္။
ထိုအခါတြင္ ၀န္ႀကီးက မည္သို႔အမိန္႔ေပးသနည္းဟူမူ “က်ဳပ္ကေတာ့ က်ဳပ္တို႔သမၼတႀကီး စိတ္ႀကိဳက္ကို လုပ္ရမွာပဲ။ တရားခံက ေျဖတဲ့ ေဟာဒီထြက္ခ်က္တပိုဒ္လံုးကုိ သမၼတႀကီးက ႀကိဳက္မွာမဟုတ္ဘူး။ ခင္ဗ်ားတို႔ သတင္းစာက်င့္၀တ္က ျပင္မေပးႏုိင္ဘူးဆိုရင္ ဒီစာပုိဒ္ တပိုဒ္လံုးကို ျဖဳတ္ထားလိုက္ပါ” ဟူ၏။
“ေသဟဲ့ … နႏၵိယ” ဟု စိတ္ထဲမွ ေအာ္ဟစ္ ညည္းညဴမိသည္မွတပါး ျပန္မေျပာႏိုင္ေတာ့ပါ။ ။