စကန္ဒီေနးဗီးယား

စကန္ဒီေနးဗီးယား

ပထ၀ီ၀င္သေဘာအရ စကန္ဒီေနးဗီးယားဆိုသည္မွာ ဆြီဒင္၊ ေနာ္ေ၀းႏွင့္ ဒိန္းမတ္ႏိုင္ငံမ်ားကို ဆိုလိုသည္။ ေနာ္ေ၀းႏွင့္ ဆြီဒင္ႏုိင္ငံတို႔သည္ ဥေရာပေျမာက္ပိုင္းရွိ စကန္ဒီေနးဗီးယားကၽြန္းဆြယ္၌ ပါ၀င္ေသာ ႏုိင္ငံမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။ အထက္ေဖၚျပပါ ႏုိင္ငံသံုးႏုိင္ငံသည္ ခရစ္ ၈၅၀ ျပည့္ႏွစ္ခန္႔မွ ၁၄ ရာစုႏွစ္အထိ သီးျခားႏုိင္ငံမ်ား အျဖစ္ တည္ရွိခဲ့ေလသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၁၃၉၇ ခုႏွစ္မွစ၍ ၁၅၂၃ ခုႏွစ္အထိ ထိုသံုးႏုိင္ငံတို႔သည္ အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္း၍ အစိုးရအဖဲြ႔ကို ဖဲြ႔စည္းတည္ေထာင္ခဲ့ၾက၏။ ထိုႏုိင္ငံမ်ားအနက္ ဒိန္းမတ္ႏွင့္ ေနာ္ေ၀းႏုိင္ငံမ်ားသည္ ၁၈၁၅ ခုႏွစ္ ဗီယင္းနားကြန္ကရက္အထိ ပူးေပါင္းခဲ့ေလသည္။ ဤစကန္ဒီေနးဗီးယားႏုိင္ငံမ်ားက ကိုလိုနီနယ္ သစ္မ်ားဖြင့္ေသာအခါ၌၊ ယခုအခါ လြတ္လပ္ေသာ သမၼတႏိုင္ငံျဖစ္သည့္ အိုက္စလန္ကၽြန္းသည္ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံ သို႔ သိမ္းသြင္းျခင္းခံရ၍၊ ဂရင္းလန္ကၽြန္းသည္ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံ၏ ကိုလိုနီနယ္ျဖစ္ခဲ့ရေလသည္။ စကန္ဒီေနးဗီး ယားႏုိင္ငံမ်ားသည္ မ်ိဳး႐ိုး၊ ဘာသာစကားႏွင့္ သမိုင္းတို႔၌ တႏုိင္ငံႏွင့္ တႏုိင္ငံတူၾကသည္။ စကန္ဒီေနးဗီးယား အမည္ခံအထက္ပါေဒသအားလံုးသည္ ကမၻာ၏ ေျမာက္အစြန္ဆံုးဘက္၌ က်ေရာက္ေနေသာ အလြန္ေအးေသာ ေဆာင္းဒဏ္ကို ၾကာရွည္ခံရ၏။ ထိုေဒသမ်ား၌ ေနေရာင္ျမင္ရသည့္ ေႏြးေသာေႏြဥတုအခ်ိန္ကာလသည္ တိုေတာင္းလွ၏။ ပင္လယ္ျဖင့္ ၀န္းရံေနရေသာေၾကာင့္ ေက်ာက္ေဆာင္ေတာင္ကမ္းပါးတို႔ကို ပင္လယ္လိႈင္း ရိုက္သံမ်ား အစဥ္ၾကားေနရ၏။ စကန္ဒီေနးဗီးယားကၽြန္းဆြယ္ေဒသသည္ တခါက ေရခဲျပင္အတိ ဖံုးလႊမ္းေန သျဖင့္ လူသူတဦးတေယာက္မွ် မေနႏိုင္ျဖစ္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ဘီစီ ၁၀၀၀၀ မွ ၆၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ၾကားကာလ အတြင္း ထိုေရခဲျပင္မ်ားသည္ ေျမာက္ဖက္သို႔ ေရြ႕သြားၿပီးေနာက္ စကန္ဒီေနးဗီးယားကၽြန္းဆြယ္တြင္ လူမ်ား ေနထိုင္ႏုိင္လာၾက၏။ ထိုေဒသမ်ား၌ ဦးစြာတံငါသည္မ်ားႏွင့္ မုဆိုးမ်ားသာ စတင္ေနထုိင္ၾကသည္။ ေရခဲမ်ား ေပ်ာ္သြားေသာအခါ ထိုသူတို႔သည္ တျဖည္းျဖည္းေျမာက္ဘက္သို႔ တိုး၍တိုး၍ နယ္ခ်ဲ႔ေနထုိင္ၾက၏။ အလြန္ေရွး က်ေသာ စကန္ဒီေနးဗီးယန္းလူမ်ိဳးတို႔သည္ အမ်ားအားျဖင့္ အေရွ႕ဖက္ပင္လယ္နက္ဖက္မွ လာေရာက္ေနထုိင္ သူမ်ား ျဖစ္ၾက၏။ ယင္းတို႔သည္ လူရိုင္းမ်ားသာ ျဖစ္သည္။ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးမႈကို နားမလည္။ ဓာတ္သတၱဳႏွင့္ တြင္းထြက္ပစၥည္းမ်ားကို အသံုးမခ်တတ္၊ တိရစၦာန္မ်ားကိုလည္း ခိုင္းေစႏုိင္ရန္ ယဥ္ေက်းေအာင္ မဆံုးမတတ္ ေခ်။ လက္နက္ကိရိယာမ်ားကို ေက်ာက္ျဖင့္ လုပ္၍သံုးၾက၏။ ေက်ာက္ေခတ္က လူရိုင္းမ်ားကဲ့သို႔ပင္ အသိ ပညာတိုးတက္မႈဘာမွ်မရွိေသးေခ်။
ယခုစကန္ဒီေနးဗီးယား၌ ေနထိုင္ၾကေသာ လူမ်ိဳးမ်ားမွာ စင္စစ္ထိုလူ႐ိုင္းမ်ားမွ ဆင္းသက္ေပါက္ပြား လာၾကသူမ်ား မဟုတ္ေခ်။ ယခုေနထိုင္သူမ်ားမွာ ဂ်ာမာန္လူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ေသြးစပ္၍ အခ်ိဳ႕ကား အဂၤလိပ္ႏွင့္ ေသြး စပ္ၾက၏။ ႏွစ္ေပါင္းေလးေထာင္ေက်ာ္ေလာက္က ဂ်ာမာန္သို႔မဟုတ္တ်ဴတန္အမ်ိဳးအႏြယ္၀င္မ်ားသည္ စကန္ ဒီေနးဗီးယားသို႔ သြားေရာက္ေနထိုင္ၾက၏။ သူတို႔သည္ အရည္အခ်င္းသာ၍ လက္နက္စံုသျဖင့္ ရွိရင္းစဲြလူရိုင္း မ်ားကိုေမာင္းႏွင္ထုတ္ပစ္လုိုက္ၾကသည္။
သူတုိ႔ႏွင့္အတူ ကိုးကြယ္သည့္အယူ၀ါဒလည္း ပါလာ၏။ သူတုိ႔ကိုးကြယ္သည္မွာ အိုးဒင္နတ္ျဖစ္၏။ စကန္ဒီေနးဗီးယန္းလူမ်ိဳးတို႔သည္ ထႂကြ၀ီရိယရွိသည္။ သူတုိ႔၏တိုင္းျပည္ကို ပင္လယ္ကပတ္လည္၀ုိင္းထားသ ျဖင့္ သူတို႔သည္ လိႈင္းေလျပင္းထန္ေသာ ပင္လယ္ထဲသို႔ သြားေရာက္စြန္႔စားကာစီးပြားရွာလိုေသာ စိတ္ရွိသည္။ ေရွးေခတ္ ဗိုက္ကင္းလူမ်ိဳးအျဖစ္ရွိစဥ္အခါက စစ္တုိက္ခန္း၊ စြန္႔စားခန္းမ်ားႏွင့္ နတ္မ်ား၊ လူစြမ္းေကာင္းမ်ားအ ေၾကာင္းကို သီခ်င္းဆို၍လည္းေကာင္း၊ ပံုျပင္မ်ားေျပာ၍လည္းေကာင္း ၿခီးက်ဴးေလ့ရွိၾက၏။ ေနာင္တြင္ ထိုပံုျပင္ ႏွင့္သီခ်င္းမ်ားကို စာျဖင့္ ေရးမွတ္ထားၾကသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေရးမွတ္ထားေသာ ေရွးေဟာင္းပံုျပင္မ်ားအနက္ ကဗ်ာစာဆိုႀကီး အက္ဒါႀကီး (၁၀ ႏွင့္ ၁၁ ရာစုႏွစ္) ႏွင့္ စကားေျပစာဆို အက္ဒါငယ္ (၁၂ ရာစုႏွစ္) တို႔၏ လက္ရာမ်ားမွာ ယခုတုိင္ က်န္ရွိေသးသည္။ ယင္းပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား ေရးသားေသာ ပံုျပင္မ်ားမွ အိုးဒင္းႏွင့္ေသာ စေသာစကန္ဒီေနးဗီးယားနတ္မ်ားအေၾကာင္းမွာထင္ရွားသည္။
ေခတ္သစ္စကန္ဒီေနးဗီးယားစာေပမွာ ၁၈ ရာစုအတြင္းက စတင္ေပၚေပါက္လာ၍ ထံုးေဟာင္း ပံုျပင္မ်ား သက္ႀကီးစကား သက္ငယ္ၾကားရသည့္ ေရွးပံု၀တၳဳတိုမ်ား၊ ဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနေပ၏။ ယခုေခတ္၌ စကန္ဒီေနးဗီးယန္းစာေပမ်ားမွာ ထိပ္တန္းသို႔တိုးတက္ေနၿပီဟု ဆိုရေပမည္။ စကန္ဒီေနးဗီးယားမွ ကမၻာေက်ာ္ စာေရးဆရာႀကီးမ်ားအေျမာက္အျမား ထြက္ေပၚေနသည္ကို ၾကည့္ျခင္းျဖင့္ ထိုတုိင္းျပည္၏ စာေပအေျခအေနကို အကဲခတ္ႏုိင္ေလာက္ေပ၏။ ဒိန္းႏွင့္ ေနာ္ေ၀းကျပားျဖစ္ေသာ ေဟာလဗတ္ (ခရစ္ ၁၆၈၄-၁၇၅၄) မွာ ဥေရာပ ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ ျပဇာတ္ေရးဆရာႀကီးျဖစ္၍ ဆြီဒင္လူမ်ိဳးတင္းေနး (ခရစ္ ၁၇၈၂-၁၈၄၆) မွာ နာမည္ေက်ာ္ ကဗ်ာဆရာတဦးျဖစ္၏။ ဒိန္းမတ္ႏုိင္ငံမွ ဟန္႔စ္အင္ဒါဆန္ (ခရစ္ ၁၈၀၅-၁၈၇၅) သည္ ပံုေျပာ ေကာင္းသူျဖစ္၍သူ၏ဒ႑ာရီပံုျပင္မ်ားကိုတကမၻာလံုးကႏွစ္သက္ၾက၏။
၁၉ ရာစုေနာက္ပိုင္း၌ ထင္ရွားေက်ာ္ေစာေသာ စကန္ဒီေနးဗီးယားစာေရးဆရာမ်ားမွာ ေနာ္ေ၀းလူမ်ိဳး ျဖစ္ေသာ ျပဇာတ္ဆရာ ဟင္းနရစ္အစ္ဗဆင္၊ ျပဇာတ္ႏွင့္ ၀တၳုေရးဆရာ ဗ်န္းဆန္းတို႔ျဖစ္၍ ႏုိဗဲဆုႀကီးကို ဆြတ္ခူးေသာ ဆြီဒင္အမ်ိိဳးသမီး ၀တၳဳေရးဆရာ ဆစ္ဂရစ္အြန္႔ဆက္မွာ စကန္ဒီေနးဗီးယန္း လူမ်ိဳးတို႔၏ ဘ၀ကို ေဖာ္ျပသျဖင့္ အလယ္ေခတ္တြင္ ထင္ရွားသည္။